Dầu trong máy nén khí trục vít có vai trò rất quan trọng, nhưng tóm tắt lại sẽ có 4 chức năng chính:
1. Chức năng bôi trơn (Lubricated): Dầu sẽ có mặt ở nhiều bộ phận (Buồng nén, ổ bi bạc đạn, buồng tách dầu…). Ở tất cả các vị trí này dầu sẽ tham gia trực tiếp vào quá trình bôi trơn, giúp hệ thống vận hành êm ái, giảm ma sát ăn mòn, nâng cao tuổi thọ thiết bị.
2. Giải nhiệt (Cooled): Quá trình nén khí chính là quá trình làm gia tăng mật độ các phân tử khí. Với mật độ rất lớn, cấc phân tử khí sẽ không ngừng va chạm, tạo hệ quả sinh nhiệt rất lớn. Đối với máy nén khí có dầu thì dầu sẽ trộn đều với khí để tham gia vào quá trình nén. Khi đó dầu sẽ lấy đi một lượng nhiệt lớn từ khí, giúp khí nén đầu ra có nhiệt thấp hơn rất nhiều. Sau khi được tách khỏi khí nén thì dầu sẽ được đi qua giàn giải nhiệt (Oil Cooler) để được làm mát trước khi quay về buồng nén để tham gia vào một chu trình mới.
3. Làm kín (Sealed): Quá trình nén khí là quá trình tạo ra dòng khí từ áp lực thấp (cửa hút) đến áp lực cao (cửa xả). Đây là quá trình chuyển đổi năng lượng từ điện năng (Chuyển động quay cưỡng bức của động cơ) sang gia tăng áp lực. Tuy nhiên dòng khí áp lực cao ở cửa xả luôn có xu hướng chảy ngược lại về khu có áp lực thấp (cửa hút), quá trình này được gọi là trào ngược áp. Quá trình này làm giảm đáng kể hiệu suất nén. Đối với máy nén khí có dầu thì hỗn hợp nén là dầu và khí, do đó dầu với tính sệt (Chất lỏng, Có độ nhớt, khối lượng riêng cao) sẽ làm kín các khe hở giữa các khe trục vít, qua đó sẽ cản trở quá trình trào ngược áp này, giúp nâng cao tuyệt đối hiệu suất nén.
4. Truyền động: Với máy nén khí kiểu trục vít đôi thì hai trục vít sẽ luôn có khe hở để chứa khí nén. Trục vít chủ động sẽ nhận chuyển động từ động cơ thông qua cơ cấu truyền động (Trực tiếp, bánh răng, dây đai…). Với dòng có dầu thì dầu sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc truyền chuyển động từ trục vít chủ động sang trục vít bị động: Trục vít chủ động quay sẽ ép vào dầu, dầu sẽ ép sang cánh trục vít bị động. Như vậy dù hai trục vít không tiếp xúc nhau, không có cơ quan truyền động, nhưng thông qua dầu quá trình chuyển động được thực hiện nhịp nhàng và êm ái.
Với 4 chức năng ở trên dầu đóng vai trò quan trọng trong hoạt động của máy nén khí. Dầu có vai trò được ví như máu trong cơ thể con người. Do đó việc thay dầu đúng chủng loại, đúng định kỳ, vệ sinh máy sạch sẽ để tránh dầu bị nhiễm bụi, thay các vật tư liên quan đến dầu (Lọc dầu, lọc tách dầu, van thu hồi dầu, van điều nhiệt…) sẽ quyết định đến việc vận hành an toàn và hiệu quả cho máy nén khí!
Các bạn có thể không biết, khoảng 90% các lỗi của máy nén khí có liên quan trực tiếp hay gián tiếp đến dầu bôi trơn!
